เคเบิ้ลไทร์ (Cable Tie) หรือที่รู้จักกันในชื่อ hose tie, zip tie หรือ tie-wrap เป็นสลักภัณฑ์ (Fastener) ประเภทหนึ่งซึ่งออกแบบเพื่อรัดสายสัญญาณหรือสายไฟเข้าด้วยกันเพื่อความเป็นระเบียบ และยังถูกนำไปใช้ในงานหลากหลายประเภท

เคเบิ้ลไทร์แบบต่าง ๆ

โดยทั่วไปแล้ว เคเบิ้ลไทร์แบบไนลอนจะมีส่วนหนึ่งที่มีฟันสามเหลี่ยมลาดไปในทิศทางเดียวกัน โดยส่วนหัวของเคเบิ้ลไทร์จะมีช่องพร้อมกับเขี้ยวที่บังคับให้ฟันสามเหลี่ยมนั้นไม่สามารถถอยกลับได้เมื่อส่วนปลายของเคเบิ้ลไทร์สอดเข้ามา เขี้ยวของเคเบิ้ลไทร์ทำหน้าที่เหมือนกระเดื่องในเฟืองที่บังคับไม่ให้ถอดสายเคเบิ้ลไทร์ออกมา

ส่วนเขี้ยวของเคเบิ้ลไทร์ที่ล็อคกับร่องสาย

ปืนรัดสายเคเบิ้ลไทร์ใช้ในการดึงเคเบิ้ลไทร์ด้วยความตึงตามต้องการ พร้อมตัดส่วนหางของเคเบิ้ลไทร์ไม่ให้เกิดส่วนคมเพื่อความปลอดภัย

- เคเบิ้ลไทร์สำหรับใช้งานกลางแจ้ง สามารถเพิ่มความทนทานต่อรังสีอัลตราไวโอเลต UV ได้โดยใช้ไนลอนเกรดพิเศษที่เติมผงคาร์บอนดำ (carbon black) อย่างน้อย 2% เพื่อป้องกันการทำปฎิกิริยากับสายโพลีเมอร์ (Polymer Chain) ยืดอายุการใช้งาน

- เคเบิ้ลไทร์สีน้ำเงินนั้นใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร โดยเติมสารเติมแต่งประเภทโลหะลงไป ทำให้เคเบิ้ลไทร์สามารถถูกตรวจจับได้โดยเครื่องตรวจจับโลหะ

- เคเบิ้ลไทร์ที่ผลิตจาก ETFE (Ethylene tetrafluoroethylene) หรือ Tefzel ใช้ในงานที่มีอุณหภูมิสูงถึง 150°C เช่น ในมอเตอร์ไฟฟ้า

- เคเบิ้ลไทร์สเตนเลสใช้ในงานที่ทนต่อเปลวเพลิง และยังมีแบบเคลือบที่ป้องกันการกัดกร่อนจากโลหะอื่น เช่น รางสายที่ชุบสังกะสี

เคเบิ้ลไทร์ประดิษฐ์โดย Thomas & Betts บริษัทผลิตอุปกรณ์ไฟฟ้า ในปี ค.ศ.1958 โดยใช้ชื่อทางการค้าว่า Ty-Rap โดยเริ่มแรกนั้นออกแบบสำหรับใช้งาน wire harness บนเครื่องบิน โดยผลิตจากฟันโลหะ ซึ่งก็ยังคงมีเคเบิ้ลไทร์ลักษณะนี้ในปัจจุบัน ต่อมา Thomas & Betts และผู้ผลิตรายอื่น เช่น Panduit และ Hellemann ได้เปลี่ยนมาใช้ฟันแบบไนลอนแทน

ผู้ค้นคิด Ty-Rap ให้กับ Thomas & Betts คือ Maurs C.Logan ผู้ซึ่งพัฒนาผลิตภัณฑ์มากมายให้กับบริษัท โดยความคิดทีเริ่มผลิตเคเบิ้ลไทร์นั้นเกิดขึ้นระหว่างที่ Logan เยี่ยมชมโรงงานผลิตเครื่องบิน Boeing ในปี ค.ศ.1956 การเดินสายในเครื่องบินเป็นงานที่ยุ่งยาก มีรายละเอียดมากมาย ใช้สายความยาวหลายพันเมตรบนแผ่นไม้อัดซึ่งยึดด้วยสลัก, เคลือบไข, และสายไนลอน ซึ่งคนงานที่ดึงสลักโดยรัดสายเข้ากับนิ้วมือนั้นจะโดนสายไนลอนบาดเป็นประจำ Logan จึงได้เริ่มค้นคิดอุปกรณ์ที่มาช่วยงานนี้ จนในที่สุดก็สำเร็จและได้จดสิทธิบัตรเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน ค.ศ.1958

เคเบิ้ลไทร์นั้นโดยทั่วไปจะใช้งานเพื่อรัดเพียงครั้งเดียว จากนั้นจะถูกตัดทิ้งมากกว่าจะที่ปลดล็อคและนำกลับมาใช้ใหม่ อย่างไรก็ตาม หากต้องการปลดล็อคเคเบิ้ลไทร์ก็มีวิธีที่ไม่ต้องตัดเคเบิ้ลไทร์ โดยปลดเขี้ยวกระเดื่องจากสายด้วยเหล็กแหลม เข็มเย็บผ้า หรือไขควงเบอร์เล็ก ๆ แหย่เข้าไปกดตัวเขี้ยวแล้วดึงสายเคเบิ้ลไทร์ออกมา เคเบิ้ลไทร์แบบปลดล็อคได้นั้นจะมีส่วนให้กับเพื่อปลดเขี้ยว

อ้างอิง : Wikipedia ( http://en.wikipedia.org/wiki/Cable_tie )